Njepila chójdźi do šule a paso skót

A tak ja som wo tych Słabcyc był pćez półpěta lěta; tam som skót pasł, a w jednastem lěće som chójdźił do šule do Trjebina k tomu Hanušoc chromemu Mertynoji; a ten nas gor derje wucašo. Pći tom my wuknuchmy gor derje; ten nas na to twjerdźe dźeržašo, a ja to wuznajom, až to nješkodźi nic, ale jo dobre wo tej wucbje. A póten na to druge lěto krynuł zakazane, až njederbi wěcej wucyć, a běšo dwaj tydźenja pćed jastrami.

Tak ja som póten chójdźił do Miłoraza do šule tej dwaj tydźenja až do tych jastrow. Ale tam se mi ned tak lubiło njejo, až tak wóstry njejo ten šulaŕ, hako tam ten był jo.

A tak póten na tu tśeću zymu som chójdźił do Miłoraza do šule, a ta ćota jo mjo swarjeła, až som tam pćece jare długo wo tej šuli; dyž domoj pćidźom, da jo ned ćma a njenadźěłam nic; tajki wjeliki gólc jako ja som a njenadźěłam zewšym nic, a jěsć redlich cu. A tak som póten maćeri pójedał, až mjo ta ćota pćece swari, až som jare długo pćece wo tej šuli. A mać jo mi prajiła: "Dźi zasej domoj! Dyž ći ten kusk jědźi wobswari, njech stej samej; hako tam tak derje nic njekrynjoš, ženych nowych crjejow a štrumpow."

To tam njejsom krynuł nic, jeno tajke stare dźěrate aby roztergane a cerne štrumpy bergarske jo mi z Grodka wózył; a te crjeje jo mi ten wuj te swóje stare płatał a dawał. Wo tych som derbjał chójdźić, a te su byli jare wjelike; te su mi jare z nogowy lětali. To njejsom mogł tych skótu dogonić; te su mi wuběnuli a gnali, dźož ćěli, a ja som płakał. A dyž je zasej som dogonił a racał, a tajku staru płowušu, ta se mi njedała roćić, ale gnała na mnjo a mjo bódnuła, až ja se pćewalił, až se nogi zachyćili. A płowuša gnała, dźož ćěła, a te druge za njeju. A ja se drěł, dyž mi tak wuběgaju a jich roćić njemogu; a to wjele raz tak było. Dyž ja je zasej racał, do mója płowuša gnała na mnjo a ja se wobarał z tym šćudom, šlapał jej naprjodk, ale to jej nic njewucyniło aby njebyło. Ta wócy zamžeriła a na mnjo skócyła a mjo buchnuła, až ja se znak pćewalił, a gnała, dźož ćěła, a te druge za njeju. O to som ja wjele raz płakał pćed tajkim racanim a pasenim. A jeden tajki wjeliki wół jo se mjenował Pólan, tajke wjelike rogi jo měł, da ten jo mjo tež bódł. A jeden raz wo žnjach ja pćignach pjerjej domoj te skót, a ten wuj a ta ćota, tej jěšći nedym njeběštej domoj pći­šłej. Da ja som póten te skót pćiwězował, te mjeńše nejpjerjej a togo Pólana nejposled. Ale mój Pólan, ten se na mnjo pochyli a mjo pódejmjo hako gernyk wjelike widlice, a jo mjo zwinuł górjej wušej žłoba a mi bruslac pćeštapił a mjo k tej sćěnje jo pćićisnuł. Tej roga jo měł do teje sćěny twjerdo zaštapjonej, a ja som był mjez tyma rogoma twjerdo pćićisnjony, až se njejsom mogł gnuć; a mjo njejo nedym pušćił. Ja som wółał ludźi, a to nichten ke mnje pćišeł njejo. A som płakał, a to šo nic njejo pomagało. Wół mjo todla njejo pušćił. Da ja som póten jogo chopił drapać na głowje a na šyji a tež pód šyju, da póten jo mjo pušćił. A ja som póten wuběnuł wen z togo chlěwa, jeno až som los pćišeł. Da póten jo tam tych drugich chójdźe bódł, až su se wóttergowali a z chlěwa wen gnali. Ale ja tam wěcej šeł njejsom.

A na to pćidźo ten wuj domoj; da jo póten ten je zasej pćiwězował, a ja som je jomu zasej do chlěwa gónił. Póten som jomu šo pójedał ... a dyž ja to šo wupojedał som tomu wujoju, kak mi cynił jo, da jo ten wuj jomu ned tej roga pćirězał, gor tajkej chytrej dlejkej kusa, a jo prajił: wót teju kusowy budźo wón sebi dać muštukow nadźěłać k fajfam, až jich chylu změjo. A ten Pólan jo jare wjelike rogi měł a tež jare špicne.

A tež jo skót jare bódł, a tu płowušu tež; a dyby ten Pólan mału drobjenicku z tym rogom ksebje tych rjobłow mi załožył, da tež by mjo pćekłoł a mjo by pćištapił k tej sćěnje. Da by mójo žywjenje było prec dawno. Ale tak jo dźem ten rog mi jěł pód pažu pó tych rjobłach pó tej kóšuli a jo mi tajku ceŕwonu šmaru scynił, až jo krej wen lězła. Ach, tedym som ja był jare nastrožany; a tež som myslił, až budźo z mójim žywjenim kóńc, až njebdu dlej tuder žywy. Ale to jo była doch jare wjelika gluka ...

Da ja som na tu tśeću zymu póten chójdźił do Miłoraza do šule, a tam som wuk­nuł w bibliji lazować. A tež som chójdźił k tomu fararjoji na batowanje do Slěpego, k tomu Rinšoji. A nas njejo było wjele. My smy byli 14 peršony, 7 gólcow a 7 gólicow. A my smy wuknuli derje; a pó zapusće tu njedźelu a póten wo tom tydźenju srjodu a póten zasej kuždu njedźelu po mšy a kuždy tydźeń srjodu, tak smy na to batowanje chójdźić derbjali, a tež chójdźili smy až do zelonego štwórtku. Zelony štwórtk tež smy tej spójedźi pćišli aby Bóžemu blidoji, a smy wórdowali górjej wzyte. My smy byli w tśinastych a štyrnastych lětach, a wušej žene nic. My smy derje mogli; nam jo derje šło, da jo nas ten Rinš górjej wzył k tej spójedźi, až smy dostali Jezusowe Khrystusowe wótkazanje tak hako te še druge po Bóžej pćikazni. A tak dalej. Da ja som póten na tu štwórtu zymu chójdźił jěšćen zasej do teje šule do Miłoraza pó tej spójedźi. Da som póten hakle wuknuł němski lazować w evangeliju a to pisanje tež wuknuł. A to njejo długo trało hako jeno 10 tydźenjow, to mójo wuknjenje šo, a bě z nim kóńc. To běšo jěšćen někotere tydźenje pćed jastrami, da ja derbjach nanoji pomagać młoćić, a dyž budźo womłoćone, da mogu jěšći póten do teje šule chójdźić až do jastrow. Ale to njebu nic wěcej, to bě ameń, a tak bě ten kóńc z teju mójeju šulu. A tak ja som jeno štyri zymy do teje šule chójdźił, a to kuždy raz pó tśoch kralach hakle chopił chójdźić, a som do njeje stajnje chójdźił te štyri zymy až do jastrow, a dlej nic žene. Póten jo było z njeju kóńc ... Tak jo pjerjej było. A něnto njejo wěcej tak; něnto jo šo wjele hynacej a wjele wóstrjejšo šo. Něnter te dźěći derbjeje bałdy wósym lět do šule chójdźić, da tedym móžeje šo prawje nawuknuć a šo prawje wědźeć a šo prawje móc; tak dobrje hako ten šulaŕ ...

(ze Slěpjańskeje cytanki, Nepila, Handrik 1899)